ISKRA LJUBAVI I ŽIVOTA

Vrnjačka Banja je jedini grad u Srbiji koji ima svoj tradicionalni karneval tokom sedam dana meseca jula. I Vrnjačke kulturne svečanosti, koje traju čak 100 dana, te manifestacije Vrnjačka jesen, Love fest ili Dani Bate Stojkovića mogu biti povod za dolazak u ovaj pitomi gradić bogat skladom i okupan suncem, u kome živi oko 16.000 stanovnika. 

Kao da je sudbinski predodređena za blagodarnost i mir, istorija koja bi u drugim delovima Srbije izazvala u vama buru ovde će vas kroz prošlost provesti fijakerom lepote. Tokom vožnje ćete videti da su znameniti ljudi u Banju donosili boljitak, a svako novo doba polet. Kao hvalospev zanatlijama ovog kraja, srpske opanke je obuo i ponosni mladi vrabac sa šajkačom – Gočko, maskota Međunarodnih igara bez granica, održanih u Vrnjačkoj Banji 90-ih godina.

LEKOVITI IZVORI

Izvori lekovite vode u ovoj banji smeštenoj na obroncima planine Goč, delom u dolinama Vrnjačke i Lipovačke reke, bili su poznati još Rimljanima. Pretpostavlja se da su u doba turske vladavine Srbi sakrivali izvore do trenutka kada je knez Miloš Obrenović u slobodnu Srbiju pozvao saksonskog barona Herdera da ispita mineralne vode u Kneževini, koji je vrnjačkoj lekovitoj vodi predvideo lepu budućnost. Pavle Mutavdžić, načelnik kruševačkog okruga, 1868. godine je napravio Osnovatelno fundatorsko društvo kiselo-vruće vode u Vrnjcima i tako započeo novu vrnjačku istoriju.

Vrnjačka Banja je 1883. godine postala državna banja, a projekat razvoja Banje je poveren generalu Jovanu Belimarkoviću, namesniku kralja Aleksandra Obrenovića. Arhitekta Franc Vinter je svojim dolaskom 1886. godine doneo evropski duh u arhitekturu Banje i postao važan učesnik u tada aktuelnoj gradnji pruge Beograd–Niš. Sećanje na Vintera i njegovo arhitektonsko delo čuva raskošna romantična banjska promenada, oko koje se nadovezuju i francuski arhitektonski stilovi koje donosi sledeća epoha.

Od sedam poznatih izvora mineralnih voda, za balneološku terapiju, danas se koriste četiri: Topla voda, Snežnik, Slatina i Jezero. Smatra se da je najstariji i najpoznatiji izvor Topla voda bio poznat i u praistoriji, a priča se da je lekovitost izvora otkrivena posle izlečenja bolesnog konja. Od prve hemijske analize 1835. godine Banja doživljava popularnost – izgrađen je prvi kursalon, zidano kupatilo, a posle kaptaža paviljon sa centralnim izvorom i termomineralno kupatilo. Za izvor Snežnik se saznalo tek u 19. veku, a počeo je da se koristi tek posle 1916. godine.

Zanimljivo je da su uređenje izvora pokrenuli austrougarski oficiri i da je na izvor postavljena lula, a ubrzo je jedna učiteljica, u znak zahvalnosti za izlečenje, podigla česmu. Blagodeti i bogatstvo voda sa izvora Slatina su od 1984. postale brojnije i bolje istražene nego početkom 20. veka, kada je otkriven izvor. Jezero je najmlađe u nizu izvora, otkriveno 1978. godine.

PARKOVI

Banjski parkovi se nadovezuju jedan na drugi, tako da je ceo grad bašta stvorena da nahrani vaš duh i oči. Najstarije stablo vrnjačkog parka je crni bor star oko 300 godina i pod zaštitom je države kao spomenik prirode, a u narodu je poznat kao čuvar tajne o tragičnoj ljubavi. Dok pratite tople sunčeve zrake koji kao da obavijaju vas i prirodu u tananu svilu, doći ćete u Japanski vrt, koji odiše mirom i skromnom jednostavnošću zen filozofije. Izgrađen je dobročinstvom Japana 2011. godine i dokaz je da banjski duh ide ukorak sa savremenim dobom, u kome se sve više polaže na podjednaku brigu i o telu i o duhu.

ZAMAK KULTURE

Zamak kulture je zavičajni muzej Vrnjačke Banje koji je gradu, uz skromnu nadoknadu, ostavio general Belimarković. Uzdignut na jednom od brda u blizini promenade, ovaj zamak će vas, svojim izložbenim postavkama, vratiti u tridesete godina 20. veka, u atmosferu sofisticiranog života i kulturnog procvata, kada su u Banji sagrađene moderne vile u stilu secesije i klasicizma, kupatila i sanatorijumi, a grad proširen i uređen, tako da je u to vreme Vrnjačka Banja bila najposećenije turističko mesto u granicama bivše Jugoslavije, popularnije čak i od Dubrovnika. 

Kad ovde uvek dug dan neprimetno preda tron romantičnoj noći, zacakle se vinske čaše na stolovima, na blagom vetru zanjišu se bele zavese i baldahini kafića i restorana, a tišinu ispuni nežni žubor Banjske reke. Bilo da se vozite romantičnim fijakerom, bilo da šetate kroz beskrajne drvorede lipa ili brežuljcima Vrnjačke Banje koja je sva podređena spokoju čula, oslušnite sebe, sagledajte svoja dosadašnja dela i vreme koje stoji pred vama, jer je ovo pravo mesto na kome ćete prikupiti snagu da se stopite sa prirodom u sebi i oko sebe, da prizovete svoju zvezdu i nastavite plovidbu rekom svog vremena, napojeni zdravljem i spokojstvom.

MOST LJUBAVI

Kao podsećanje svima da je ljubav najmoćnija i najtajnovitija sila koja upravlja našim životima, Most ljubavi nezaobilazna je turistička odrednica mnogima zahvaljujući  legendi o ljubavi između mlade učiteljice Nadežde i oficira koji je otišao u osvitu Prvog svetskog rata i napustio je zbog mlade Grkinje. O njegovoj daljoj sudbini se ne zna, ali je zato Nadeždina sudbina poznata svim žiteljima Banje. Od prevelike tuge ona je umrla mlada i nesrećna. Ovaj most, nekada omiljeno mesto sastanka Nadežde i njenog oficira, danas je mesto gde parovi zaključavaju katance sa svojim imenima, a ključić od katanca bacaju u reku da ga niko nikada ne bi našao, a zaljubljene rastavio. Dakle, most je postao simbol neraskidivosti ljubavnih zaveta, a zlatni sjaj katanaca podseća na žar ljubavi i varljivu ćud sudbine koja ljude može rastaviti na razne načine.