KATARINA IVANOVIĆ

Bila je jedna od prvih slikarki, prva žena koja je postala član Srpske akademije nauka i umetnosti, a popularni pesnik Sima Milutinović Sarajlija očaran njenom lepotom i intelektom, posvetio joj je spev “Troje sestarstvo”.

Katarina Ivanović je rođena 1819. godine, ali istorijski izvori nisu saglasni u kom mestu. Prema jednom izvoru to je Vesprem, a prema drugom Stolni Beograd. U svakom slučaju oba mesta su tad pripadala Austrougarskoj monarhiji.

Odrasla je u trgovačkoj porodici. Još kao mala pokazuje želju za obrazovanjem kao i talenat za slikarstvo. Ubrzo je naučila i dva jezika. Uz donaciju bogatog srpskog trgovca Đorđa Stankovića Katarina odlazi u Peštu u atelje tad poznatog slikara Jožefa Peškog gde stvara svoj prvi “Autoportret”.

Tokom boravka u Pešti, Katrinin rad je zapazila grofica Čaki koja je bila mecena mnogim umetnicima. Uz donaciju grofice Čaki, Katarina upisuje 1835. Bečku umetničku akademiju. To je bio presedan za to vreme, jer žene nisu upisivale ovu akademiju, pa je Katarina pohađala akademiju kao vanredni student.

Tokom studiranja u Beču, Katarina upoznaje Vuka Stefanovića Karadžića i pesnika Simu Milutinovića Sarajliju koji piše spev “Troje sestarstvo” i od Katarine pravi nacionalnu heroinu.

Po završetku akademije u Beču, Katarina nastavlja svoje usavršavanje. Italija, Francuska i Holandija su njene destinacije gde proučava njihove savremene umetnike, da bi nakon toga upisala akademiju u Minhenu na kojoj ostaje dve godine. Tokom boravka u Minhenu započinje rad na svojoj poznatoj slici “Oslobađanje Beograda 1806”, čiji original nažalost nije sačuvana. Za tu sliku je dobila nagradu 1873 godine u Minhenu.

Nekoliko godina živi i radi u Zagrebu, da bi na poziv Srba, 1846. godine došla u Beograd u kome živi godinu dana kod Sime Milutinovića. U tom period radi portrete mnogih viđenih ljudi tog vremena, a među njima je i knjeginja Ljubica Obrenović.

U Beograd je došla sa namerom da radi velike istorijske kompozicije, ali sudbina je imala druge prioritete. Posle Beograda, Katarinu put vodi u Peštu, gde je već bila etablirani slikar. Peštanski Narodni muzej otkupljuje od nje portret cara Ferdinanda. Velika čast za Katarinu, a i za naše slikarstvo je što su se njeni radovi našli u zbirci Bečke carske Umetničke akademije.

Iako je bila veliki rodoljub, Katarina je slabo govorila srpski jezik. Jedna od priča kazuje da je Katarina zaslužna za otvaranje Narodnog muzeja u Beogradu. Muzeju je poklonila 15 slika a među tim slikama je i njen autoportret.

Potvrda rada Katarine Ivanović je došla 1876. kada je postala počasni član Srpskog učenog društva (današnja Srpska adademija nauka i umetnosti).

Svoj životni vek Katarina je završila u Stolnom Beogradu kako mi zovemo Sekešfehervar (Beli zamak - prevedeno na srpski) u 71. godini. Pred kraj života radila je istorijske kompozicije, žanr-slike i mrtvu prirodu. Katarina se nije udavala, a svima je bila poznata njena ljubav prema Simi Milutinoviću koji je bio dosta stariji od nje.

Društvo prijatelja Narodnog muzeja je pokrenulo akciju da se posmrtni ostaci ove znamenite Srpkinje prebace u Beograd. To se desilo 1967. godine kad su Katarinini posmrtni ostaci položeni u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.