PLESOM DO SNOVA

Ko je zapravo bila Marija Maga Magazinović? Možda bi najbolji odgovor mogao da glasi da se radi o nepravedno zaboravljenoj srpskoj heroini koja je potekla iz siromašne sredine u Srbiji krajem 19. veka, ali je uspela da dosegne neslućene visine u srpskoj i evropskoj kulturnoj baštini.

Rođena je 1882. godine u Užicu, gde je i krenula u školu. Kada joj otac dobija posa u krojačnicu Narodnog pozorišta u Beogradu, porodica se seli sa njim.

Po završetku srednje škole Maga odlučuje da upiše filozofiju. U to vreme devojke nisu imale pravo da redovno studiraju, međutim prkosna Maga organizuje Klub studentkinja koji je imao zadatak da izjednači prava muških i ženskih studenata.

Kao jednu od svojih pobeda ističe upis na Pravni fakultet koji nije završila, ali je svojom borbom postala prva žena koja ga je upisala. Za Magu možemo da kažemo da je predvodnik onoga što danas znamo kao #MeToo pokret koji je zalaže za prava žena.

Zalagala se za izjednačavanje plata muškaraca i žena. Za vreme studiranja, bavila prevođenjem poznatih sociološkinja - Klare Cetkin i Elen Kejn. Diplomirala je filozofiju 1904. godine kod čuvenog akademika Brane Petronijevića.

Po završetku studija, Maga je radila kao praktikant u Narodnoj biblioteci i Višoj devojačkoj školi. Zatim dobija posao u Politici gde uređuje feljtone. Na taj posao se odlučila u nedostatku novca iako je u to vreme novinarski posao bio rezervisan za muškarce. Svojim radom je zaslužila mesto u monografiji „Dva veka srpskog novinarstva”. Tu se nalaze još samo dve žene - Desa Glišić, pionirka srpske karikature i Milica Jakovljević Mirjam, poznata književnica.

Godine 1909. Maga odlazi na doktorske studije u Minhen. Ali život je za nju imao druge planove. Tokom boravka u Minhenu završava mnoge plesne i glumačke kurseve kod vodećih pedagoga tog vremena – poput Isidore Dankan. Na časovima shvata da se više pronalazi u modernom baletu, plesu i igri, nego u klasičnom pozorištu.

Po povratku u Beograd osniva školu za ritmičku gimnastiku. Narednih decenija Maga putuje širom Evrope da bi prikupila nova saznanja i prenela ih na svoje učenike. Jedan od njenih najpoznatijih učenika bio je Lujo Davičo.

Maga je bila inspirisana ženama iz srpske istorije i narodnih pesama, tako da je kao koreograf postavila balete koji su opisivali živote srpskih heroina. Tokom balkanskih ratova i sama je pokazala svoju hrabrost radeći kao bolničarka.

Osim uzbudljivog poslovnog života, Maga je imala i uzbudljiv privatan život. Njene ljubavi bile su pune uspona i padova.

Kontraverzni period njenog života predstavlja Drugi svetski rat. Tada dolazi do nekog čudnog ideološkog zaokreta u njenom životu. Objavljuje nekoliko tekstova koji podržavaju ideju arijevske rase. Njenim prijateljima i poznanicima to je bilo čudno jer je bila poznata kao zaštitnica obespravljenih i neko ko je bio uvek antiratno raspložen, pogotovu posle svih strahota koje je videla tokom balkanskih ratova.

Nakon Drugog svetskog rata i penzionisanja, Magda radi u KUD Abrašević kao vođa folklorne sekcije, a u baletskoj školi predaje folklor, ritmiku i istoriju igre.

Osim što je držala predavanja, Magda je objavila niz knjiga koje su vezane za ples, ritmiku i istoriju igre. Napisala je i autobiografiju „Moj život” koja je izašla tek posle njene smrti, 2000 godine.

Marija Maga Magazinović je umrla 1968. godine u Beogradu. Godine 2000. u Narodnom pozorištu izvedena je premijera baletske predstave “Balkanska plastika” koja je bila inspirisana njenom autobiografijom. Od tog vremena Maga je opet sa nama.