PRESTONICA RIMSKOG CARSTVA

Sremska Mitrovica posetiocima pruža trag o prošlosti ovog grada u „Muzeju Srema” ili nekom od arheoloških lokaliteta – „Carska palata”, „Žitni trg”; opuštanje na obali reke Save, gde se nalazi jedno od najlepše uređenih kupališta, šetalište, kao i pešački most; a za one koji žele da pobegnu u zelenilo, nezaobilazan je rezervat Zasavica.

Grad čiji se život procenjuje na oko 2.000 godina kontinuiteta menjao je svoj lik od drvenog keltsko-ilirskog naselja, preko antičkog grada i prestonice, srednjovekovne varoši, orijentalne palanke, pukovsko-graničarskog mesta, zanatsko-trgovačkog centra u doba uspona građanstva, do savremenog industrijskog grada. U Muzeju Srema, vreme će vas provesti kroz razna doba: kljove mamuta, predmete iz neolita i gvozdenog doba smenjuje oklop rimskog vojnika; na srednjovekovni divit i petohlebnicu se nadovezuju plemićki grbovi istaknutih gradskih porodica darovani od Marije Terezije, pa gajde koje je crkva proglasila za đavolji instrument. Razboj i devojački sanduk Mitrovčanke po lepoti ide u korak sa nasleđem naših baka iz drugih krajeva Srbije. Ali, dobro očuvani „poziv na igranku” je retkost koja će vas podsetiti na šarm mladalačkog života iz 1896. godine.

Pod imenom Sirmijum, grad je cvetao, naročito u 4. veku, kada je bio jedna od 4 prestonice Rimskog carstva. Pretpostavlja se da je u Sirmijumu rođeno čak 6 rimskih careva. Još ga je rimski istoričar Marcelin nazvao „mnogoljudna i slavna majka gradova”, što nam je postalo jasno tek pedesetih godina 20. veka, kada je otkriven arheološki lokalitet „Carske palate” iz doba Rimljana.

Da su ruševine sa lepim podnim mozaicima i sistemom za podno grejanje zaista bile kuća careva, pouzdano govori egipatski kamen sienit koji se koristio isključivo za postolja stubova carskih palata, danas smešten u jednoj od dve zgrade muzeja, i to onoj posvećenoj uglavnom kulturnom nasleđu iz doba Rimljana, gde u atrijumu, na konzervaciju ili muzejski prostor sa visoko kvalitetnim uslovima, čekaju razni delovi priče o Rimljanima: sarkofazi i mermerni spomenici govore da su se životi ljudi i tada razlikovali kao i danas, ali da su u jednom bili ravnopravni: duše su u zagrobni život prenosili grifon i delfin, isklesani u uglovima, pored likova umrlih. Na spratu muzeja, u prostoru uređenom pod pokroviteljstvom gradonačelnika francuskog grada Nevera (Nevers), nalazi se prototip kuće iz keltskog doba, statusni nakit rimskih dama, staklene i keramičke posude, pribor rimskog farmaceuta, statue boginje mudrosti, boga vina i štit sa likom Meduze.

Po Sv. Dimitriju, hrišćanskom mučeniku po kome je nazvana gradska crkva baroknog stila, i grad je dobio ime, prvoDimitrovica u 12. veku, a 1881. Mitrovica, kada je stekla status slobodnog kraljevskog grada; geografski prefiks Sremska dobija tridesetih godina 20. veka. Na mestu stradanja sirmijumskih ranohrišćana, krajem 18. veka, podignuta je i stara srpska crkva Sv. Stefana, a njen ikonostas oslikan rukom najvećeg srpskog baroknog slikara, Teodora Kračuna, te je proglašena za spomenik kulture od izuzetnog značaja.

Kada je grad postao deo Vojne granice, sredinom 18. veka, izgrađeno je današnje urbano jezgro, a duž reke se prostire plaža čiji zabavni park, svlačionice za kupače i uređeno šetalište bude nostalgiju za letom. Hodajući uz plažu naići ćete na najduži pešački most u Srbiji, most Sv. Irineja, koji vezuje grad sa naseljem na drugoj obali reke, Mačvanskom Mitrovicom. Most nazvan po prvom episkopu Sirmijuma, pogubljenom zbog propovedanja hrišćanstva, karakteriše naglašeno futuristička arhitektura.

DO SREMSKE MITROVICE NA 4 TOČKA

Pored ovog grada prolazi auto-put E-70, put od evropskog značaja, tako da se može reći da se Sremska Mitrovica nalazi na povoljnom geografskom položaju.

Ukoliko u posetu S. Mitrovici krećete iz Beograda, računajte na nešto malo manje od sat vremena vožnje, jer udaljenost od glavnog grada iznosi 75 km, autoputem E-70. Putarina na ovoj relaciji koštaće vas 170 dinara. Za ljubitelje voza, tu je i dvokolosečna železnica. Udaljenost S. Mitrovice od najsevernijeg grada Srbije, Subotice je 162 km, prosečno vreme putovanja iznosi oko 2 sata i 15 min.

Ako na put ka S.Mitrovici pak krećete iz Niša, predlažemo vam da ili krenete ranije ujutru ili obezbedite prenoćište u S. Mitrovici, kako biste imali dovoljno vremena da obiđete sve njene znamenitosti, s obzirom na to da su Nišlije udaljene 310 km, gde biste za odlazak i povratak u Niš više od šest sati proveli u putu.

*stajališta –  benzinske pumpe: OMV, Nis, MOL, Lukoil

REZERVAT ZASAVICA

Godine 1997, Vlada Republike Srbije, Zasavicu je proglasila prirodnim dobrom prve kategorije i tako 670 hektara prostora stavila pod zaštitu. Pašnjaci, šume, trska i vodena površina, tj. reka Zasavica, zauzimaju najveći deo te površine. Ime najatraktivniji rezervat Srbije, opravdano je zbog očuvane, netaknute prirode, njene lepote i velikog broja reliktnih biljnih i životinjskih vrsta. Obucite se i obujte udobno, disaćete punim plućima i prilazićete raznim štalama da upoznate sremsko volujče, magare i jagnje, jer životinja ima u svim razvojnim dobima, te poseta Zasavici posebno pogoduje porodicama sa decom.

Interesantno je da Zasavicu, rečicu koja teče severnom Mačvom i Južnom Vojvodinom, mnogi zovu Bara, a ime je dobila po mirnoći vode. Rečicu izvori napajaju svežom, čistom vodom, što omogućava opstanak preko 200 vrsta biljaka, oko 120 ptičijih vrsta i dvadesetak vrsta riba među kojima je i jedini slatkovodni evropski predstavnik riba umbra krameri. Reka ima veliku providnost, na nekim mestima čak i do dna, a dubina ove reke ne iznosi više od 2,5 metra. Posetite ovaj raj, iznajmite čamac ili zaplovite brodićem Umbra ovom kristalnom vodenom površinom.