LAPARASKOPIJA I HISTEROSKOPIJA

LAPAROSKOPIJA

Endoskopska (minimalno invazivna) hirurgija je postala dominantan operativni pristup kada se radi o ginekološkim operacijama. Najveći deo ginekoloških operacija se može izvesti na taj način. Posle adekvatne preoperativne pripreme pacijentkinje, kao i za svaku drugu vrstu operacije, pravi se mali rez na koži u predelu pupka veličine jedan centimetar. Nakon toga se kroz taj otvor putem tzv. Verešove igle ubacuje gas (CO2) u trbuh dok se ne postigne odgovarajući pritisak.

Ubacivanjem gasa u trbuh (pneumoperitoneum) podiže se trbušni zid i na taj način se odvaja od intraabdominalnih organa, što prevenira njihove povrede u daljem operativnom postupku. Sledeći korak je formiranje primarnog porta (ulaza) kroz pomenuti rez na koži u predelu pupka, a potom ubacivanje kamere kroz taj primarni port. Primarni port, odnosno mali rez u predelu pupka se, pored ostalih razloga, pravi na tom mestu i iz estetskih razloga jer se takav ožiljak ne vidi. Zatim se pod kontrolom kamere bočno u donjem delu trbuha naprave još dva manja porta za instrumente kojima se operiše. Čitava operacija se posmatra na monitoru.

Što se tiče prednosti u odnosu na klasičnu (otvorenu) operaciju, one se najpre odnose na postoperativni tok, koji je znatno kraći, tako da se u većini slučajeva pacijentkinja nakon jednog do dva dana otpušta kući. Količina izgubljene krvi u toku operacije je znatno manja, nema velikog reza, pa na taj način ni komplikacija koje mogu da prate zarastanje rane. Takođe nije zanemarljiva ni estetska strana. Pored operativne primene laparoskopije u smislu terapije, ova metoda se koristi i u dijagnostičke svrhe, a najveću primenu ima u ispitivanju steriliteta.

Poseban vid laparoskopije jeste OFFICE laparoskopija, gde se kroz zadnji svod vagine ubacuje kamera u trbušnu duplju. Ovaj pristup se koristi pre svega u dijagnostičke svrhe i može se raditi u ambulantnim uslovima nakon čega se pacijentkinja odmah otpušta kući.

HISTEROSKOPIJA

Histeroskopija je, kao i laparoskopija, endoskopska metoda, odnosno metoda gde se kamerom ulazi i ispituje šupljina materice i tretiraju se patološke promene ukoliko su prisutne. Postupak se posmatra na monitoru. Radi se  u vreme kada je endometrijum relativno tanak, odnosno u proliferativnoj fazi ciklusa (u prvim danima nakon menstruacije) jer se tada patološke promene najbolje uočavaju. Može se koristiti kao dijagnostičko sredstvo, ali i kao definitivna operativna terapija. Brojne su indikacije za histeroskopiju, a najčešće se koristi za ispitivanje abnormalnog krvarenja iz materice kod pacijenata sa ponovljenim spontanim pobačajima ili infertilitetom.

Alternativna metoda histeroskopiji u određenim, ali ne u svim slučajevima je eksplorativna kiretaža. Međutim, u slučaju eksplorativne kiretaže, kada se uzorak iz šupljine materice uzima naslepo, može se propustiti i do 60% patologije, što rezultira ponovljenim kiretažama i odlaže se postavljanje prave dijagnoze. U tim slučajevima uzroci krvarenja su najčešće polipi ili submukozni miomi. Pre histeroskopije ove abnormalnosti je moguće identifikovati ultrazvukom  nakon ubacivanja fiziološkog rastvora u šupljinu materice. Ukoliko se ultrazvučno potvrdi ili postavi sumnja na određenu patologiju, histeroskopijom se potvrđuje dijagnoza i uklanja postojeći patološki supstrat. Osim toga, histeroskopija se koristi i za resekciju septuma uterusa (pregrade u šupljini materice), otklanjanje adhezija u slučaju Ašermanovog sindroma, te se na taj način omogućava ostvarivanje i iznošenje trudnoće kod pacijentkinja sa materičnim uzrokom infertiliteta ili spontanim pobačajima.

Pored operativne histeroskopije koja zahteva dilataciju cervikalnog kanala, postoji i OFFICE histeroskopija gde se u ambulantnim uslovima ulazi u šupljinu materice histeroskopom koji je manjeg promera, najčešće svega 4 mm, ali su danas u upotrebi i histeroskopi promera 2,7 i 2,4 mm, pa se na taj način izbegava dilatacija.

Nesumnjivo je da će se dalji razvoj ginekološke hirurgije kretati u pravcu ovih (endoskopskih) metoda s obzirom na brojne prednosti. Već sada se u pojedinim svetskim centrima koristi i najnoviji vid laparoskopske hirirgije (robotska hirurgija) koja ne zahteva prisutsvo lekara u operacionoj sali, ali se postupak naravno odvija pod kontrolom u ovom slučaju ginekologa, iako je ova procedura primenjiva i u drugim hirurškim granama.